Soms lijkt het wel of we in een film leven. Niet alleen corona, maar ook de recente ontwikkelingen in Den Haag zijn surrealistisch. Genoeg inspiratie (helaas) voor een beschouwing over onze democratie.
Framing of het complete plaatje?
Afgelopen woensdag haalde Geert Wilders met een insinuerende beschuldiging zich de woede van Sigrid Kaag op de hals. Zij pikte het niet en classificeerde hem als ‘kampioen framing’.
Wat is framing? Het is een overtuigingstechniek in communicatie waarbij met woorden of beelden enkele aspecten van iets worden belicht met het doel om een mening of gevoel te verkopen. Framing is iets anders dan de waarheid.
Het wordt gebruikt in politieke debatten en in marketingcampagnes. De pers gebruikt framing om complexe zaken simpeler uit te leggen of om zoveel mogelijk sensatie te creëren. Framing kan polarisatie veroorzaken en is een gewild wapen van populistische partijen. Dit alles ter meerdere eer en glorie van de ‘framer’ en zijn achterban.
Het tegenovergestelde van framing is een genuanceerd beeld geven. Een genuanceerd beeld betekent de hele waarheid, het complete plaatje, een objectieve voorstelling van zaken. Het betekent hoor en wederhoor toepassen. Luisteren en doorvragen.
Dit zou de echte rol van de Tweede Kamer en de pers moeten zijn. Als tegenwicht en controleur van de macht is het de taak van de Tweede Kamer om inhoudelijk goed te controleren en niet voor eigen gewin of sensatie te gaan. De pers behoort haar publiek duidelijk te informeren met hoor en wederhoor en goed journalistiek onderzoek.
Zowel de Tweede Kamer als de pers hebben dus een grote verantwoordelijkheid voor het goed functioneren van onze democratie en samenleving. Zij zijn de controleurs van de macht. De tegenmacht.
Juist op het moment dat de politiek de grootste thema’s uit haar geschiedenis moet aanpakken, is het belangrijk dat zowel de macht als de tegenmacht volwassen hun taak uitvoeren. Een volwassen macht misbruikt haar macht niet en is transparant, eerlijk en rechtvaardig. En een volwassen tegenmacht controleert de macht en besteed de kostbare tijd niet aan kinderachtige en polariserende framing-spelletjes.
De omvang en urgentie van de problemen vragen slagvaardige volwassenheid van de macht én van de tegenmacht zodat we als samenleving een zorgzamer, duurzamer, gelijkwaardiger en beter Nederland tegemoet kunnen gaan. We kunnen niet wachten.